Rụng tóc sau sinh là nỗi ám ảnh mà nhiều mẹ phải đối mặt do suy giảm nội tiết, thiếu hụt dưỡng chất, trầm cảm hoặc lạm dụng hóa chất. Nhiều người đùa vui rằng “con biết nói mẹ hói đầu”, bởi khi bé yêu bi bô tập nói cũng là lúc tóc mẹ yếu và rụng như mưa. Nếu không rõ nguyên nhân và tìm giải pháp khắc phục hiệu quả, chẳng mấy mẹ bỉm sẽ hói đầu nghiêm trọng chứ không đơn thuần là câu nói bâng quơ.
Mục lục bài viết
Con biết nói, mẹ hói đầu có nghĩa là gì?
“Con biết nói, mẹ hói đầu” là câu nói vui để chỉ tình trạng rụng tóc nhiều, hói đầu sau sinh của các mẹ bỉm sữa. Khi con yêu được 3-4 tháng, bắt đầu bập bẹ những âm thanh đầu tiên cũng là lúc tóc mẹ mỏng lưa thưa, rụng trầm trọng thiếu sức sống.
Rụng tóc kéo theo tăng cân, xuống sắc trở thành cơn ác mộng của rất nhiều bà mẹ sau khi em bé chào đời.
Nguyên nhân rụng tóc sau sinh ở mẹ bỉm sữa
Rụng tóc sau sinh (tên khoa học là Postpartum hair loss hay Telogen effluvium) là hội chứng rụng tóc bất thường (trên 100 sợi/ngày) sau khi sinh em bé khoảng 3 tháng trở ra. Phụ nữ sau sinh tóc rụng nhiều là do suy giảm nội tiết tố estrogen, dinh dưỡng mất cân bằng, trầm cảm hậu mang thai, thiếu máu, sắt hoặc hóa chất gây hại.
Lượng estrogen ở mức thấp ở phụ nữ sau sinh con
Rối loạn nội tiết tố trước, trong và sau khi mang bầu là nguyên nhân chính khiến tóc rụng nhiều bất thường sau khi sinh con ở các mẹ bỉm sữa. Estrogen là hormone đảm nhiệm vai trò nuôi dưỡng nang tóc, duy trì tuổi thọ của sợi và hạn chế tình trạng yếu rụng. Sự giảm đột ngột nội tiết estrogen được xem là quá trình hồi phục tự nhiên bên trong cơ thể phụ nữ sau giai đoạn mang thai và sinh nở.
Trong 3 tháng cuối thai kỳ, nồng độ estrogen trong cơ thể sẽ tăng lên khiến tóc rụng ít hơn, thậm chí còn bóng mượt và dày hơn trông thấy. Ngược lại, sau khi sinh em bé, nồng độ estrogen sẽ sụt giảm nghiêm trọng. Tóc sẽ chuyển từ giai đoạn phát triển sang giai đoạn nghỉ ngơi. Khi em bé được 3-4 tháng, tóc sẽ bắt đầu rụng như mưa, rụng thành mảng rất khó kiểm soát. “Con biết nói mẹ hói đầu” không chỉ là câu nói đùa mà thực sự đã trở thành nỗi ác mộng khiến nhiều mẹ bỉm sữa phải bật khóc.
Tình trạng rụng tóc sau sinh ngày càng trở nên tồi tệ trong thời kỳ cho con bú. Cơ thể mẹ sẽ tiết ra hormone prolactin lợi sữa nhưng vô tình lại ức chế estrogen. Tóc rụng ngày một nhiều, để lại nhiều chỏm tóc lưa thưa trên da đầu.
Mẹ sau sinh thiếu hụt dinh dưỡng làm tóc rụng như mưa
Nguyên nhân tiếp theo lý giải tại sao con biết nói, mẹ hói đầu là do mẹ suy nhược, thiếu hụt các dưỡng chất cần thiết như protein, sắt, kẽm và vitamin D, B và biotin. Trong giai đoạn mang thai, tất cả dưỡng chất trong cơ thể mẹ đều tập trung nuôi lớn thai nhi, sau đó lại chuyển qua nuôi sữa để đủ cho bé bú sau khi chào đời. Hàm lượng dưỡng chất mẹ bỉm cần bổ sung thường tăng gấp 2-3 lần để hồi phục và hỗ trợ quá trình nuôi con bằng sữa mẹ.
Tuy nhiên, nhiều mẹ lại ăn uống thất thường, ăn kiêng giữ dáng gây hại cho sức khỏe, kéo theo nang tóc không nhận đủ các vitamin và dưỡng chất cần thiết. Chu kỳ phát triển của tóc bị gián đoạn, dẫn đến tổn thương và rụng hàng loạt.
Trầm cảm sau sinh là thủ phạm rụng tóc ở phụ nữ
Thay đổi tâm sinh lý, trầm cảm sau sinh cộng thêm áp lực nuôi con, gia đình, công việc đẩy mẹ bỉm vào tình trạng căng thẳng, stress kéo dài. Căng thẳng làm tăng mức cortisol, một hormone stress ảnh hưởng tiêu cực đến chu kỳ phát triển của tóc, gây rụng tóc sau sinh. Thức khuya chăm con còn làm suy yếu hệ miễn dịch, rối loạn lưu thông máu đến các tế bào, trong đó có tế bào mầm tóc. Tóc hư tổn và gãy rụng hơn là điều mà nhiều mẹ thấm thía sau khi sinh em bé.
Thiếu máu và sắt sau khi sinh em bé
Trung bình, mỗi sản phụ sẽ mất khoảng 500ml máu trong quá trình chuyển dạ. Cơ thể cần ít nhất khoảng 3 tháng để tổng hợp và sản xuất bù lại lượng máu đã mất. Tổ chức Y tế thế giới WHO khuyến cáo, phụ nữ sau sinh phải bổ sung đầy đủ sắt 6-12 tuần sau sinh, mỗi ngày 30-60mg để giảm thiểu tình trạng thiếu máu. Phụ nữ cho con bú phải bổ sung đủ 9 mg sắt/ngày qua các loại thực phẩm như thịt đỏ, cá, đậu, trái cây sấy khô trong bữa ăn hàng ngày.
Do vậy, nếu mẹ bỉm bổ sung lượng sắt dưới mức khuyến nghị thì quá trình lưu thông máu bị trì trệ. Các nang tóc trên da đầu không được bổ sung đủ lượng sắt cần thiết, đồng thời không nhận được máu từ cơ thể sẽ nhanh chóng rụng đi.
Lạm dụng hóa chất gây hại cho da đầu
Sau sinh cũng là lúc nhiều mẹ có nhu cầu hồi xuân, tân trang nhan sắc như hồi con gái. Tuy nhiên, da đầu và nang tóc của các mẹ bỉm sữa thường rất nhờn và nhạy cảm. Nếu tiếp xúc với các loại hóa chất uốn nhuộm chứa hydrogen peroxide, amoniac, paraphenylenediamine (PPD), formaldehyde sẽ làm tăng nguy cơ kích ứng, viêm nhiễm da đầu.
Chưa kể các loại hóa chất tạo kiểu còn làm yếu cấu trúc của tóc, khiến tóc trở nên mỏng và yếu dần. Về lâu dài, nang tóc sẽ bị tổn thương nghiêm trọng, dẫn đến rụng hàng loạt, thậm chí không thể mọc lại.
Cách điều trị rụng tóc sau sinh hiệu quả ngay tại nhà
Để “Con biết nói mẹ hói đầu” chỉ là câu nói vui, mẹ bỉm nên ăn uống đủ chất, giảm căng thẳng, chăm sóc tóc đúng cách và sử dụng các liệu pháp làm đẹp an toàn. Chỉ cần áp dụng kiên trì từ lúc mới sinh đến khi con yêu 3-4 tháng, tình trạng rụng tóc sau sinh sẽ cải thiện rõ rệt.
Xây dựng chế độ ăn giàu dưỡng chất
Bổ sung các thực phẩm giàu dinh dưỡng, đặc biệt là các nhóm chất tốt cho sức khỏe mái tóc là cách chữa rụng tóc sau sinh nhanh và hiệu quả nhất. Dưới đây là danh sách các thực phẩm không thể thiếu nếu các mẹ muốn hồi phục mái tóc mọc nhanh, chắc khỏe như thời con gái:
– Bổ sung sắt: Ăn nhiều thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, gan, rau xanh đậm, đậu, và các loại hạt.
– Bổ sung kẽm: Kẽm có nhiều trong thịt gà, hải sản, hạt và các loại đậu nên mẹ có thể bổ sung thường xuyên trong chế độ ăn hàng ngày.
– Bổ sung vitamin D: Tắm nắng mỗi ngày hoặc bổ sung vitamin D qua các loại thực phẩm như cá hồi, sữa và lòng đỏ trứng gà.
– Bổ sung protein: Đa dạng các loại thịt, cá, trứng, sữa, đậu và các loại hạt.
– Bổ sung vitamin B và biotin: Lên thực đơn có chứa các loại ngũ cốc nguyên hạt, hạt bí, rau xanh đậm và thịt gia cầm giúp khắc phục mức độ rụng tóc sau sinh
– Bổ sung axit béo omega-3: Ăn cá béo như cá hồi, cá thu hay hạt lanh cũng góp phần giảm thiểu nguy cơ rụng tóc 6 tháng sau khi sinh con cho các mẹ.
Bổ sung các chế phẩm và vitamin
Nếu đã cân đối lại thực đơn mà vẫn chưa thấy hiệu quả rõ rệt, mẹ bỉm cũng có thể kết hợp bổ sung một số vitamin B, E, C và khoáng chất (sắt, kẽm, biotin) qua thực phẩm chức năng. Chữa rụng tóc sau sinh song song giữa thực phẩm và các loại viên uống sẽ giúp tóc mọc dài nhanh hơn và ngăn chặn nguy cơ rụng trở lại.
Hạn chế lo âu, căng thẳng
Mẹ bỉm có thể tranh thủ những lúc con ngủ để ngủ cùng hoặc duy trì các thói quen tốt như yoga, thiền, đọc sách, nghe nhạc hàng ngày. Hạn chế tối đa những suy nghĩ tiêu cực, lo âu để tâm trạng thoải mái và vui vẻ nhất. Nếu thấy tủi thân vì phải ở nhà quá nhiều, mẹ có thể cùng con đi dạo hoặc tâm sự với chồng để giải tỏa áp lực đeo bám.
Chăm sóc tóc đúng cách
Chăm sóc tóc khoa học là cách điều trị và phòng ngừa tình trạng rụng tóc sau sinh mà mẹ bỉm cần lưu ý:
– Ưu tiên sử dụng các loại dầu gội có khả năng tạo độ phồng, thành phần dịu nhẹ, chiết xuất thảo dược. Các sản phẩm dưỡng tóc chứa nhiều protein, biotin sẽ giúp tóc dày và bồng bềnh hơn.
– Tránh xa các loại dầu gội chứa paraben, sulfur, hương liệu và chất tẩy rửa mạnh khiến tóc mềm nhũn và rụng nhiều hơn.
– Lựa chọn các loại dầu xả được sản xuất dành riêng cho tóc mỏng nhẹ. Khi xả tóc, mẹ chỉ nên thoa dầu xả lên thân và ngọn tóc để tránh làm bết bí da đầu.
– Gội đầu, chải đầu và vuốt tóc nhẹ nhàng. Không buộc, búi tóc quá chật bằng dây chun. Thay vào đó, hãy thả tóc buông xõa tự nhiên hoặc buộc tóc thấp khi ở nhà.
– Nên dùng lược răng thưa để giảm lực ma sát và áp lực lên da đầu mỗi khi chải. Đây là kinh nghiệm tránh bị rụng tóc sau sinh khá hiệu nghiệm nhưng thường bị bỏ qua.
– Hạn chế sử dụng máy sấy, máy uốn duỗi, dập phồng ở nhiệt độ cao. Tránh xa các loại hóa chất chứa thành phần độc hại nếu không muốn tình trạng rụng tóc sau sinh trở nên tồi tệ hơn.
– Nếu không có thời gian làm đẹp mỗi khi ra đường, các mẹ có thể sử dụng băng đô, kẹp tóc… để khéo léo che đi khuyết điểm tóc thưa của mình.
Cách điều trị rụng tóc sau sinh bằng các nguyên liệu thiên nhiên
Với các mẹ bỉm sữa, nguyên tắc quan trọng nhất khi làm đẹp là tính an toàn, tiết kiệm thời gian nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả tối đa. Nếu yêu thích các liệu pháp chăm sóc tóc tự nhiên, mẹ nhất định phải thử qua các công thức trị rụng và kích thích mọc tóc từ bồ kết, nha đam, vỏ bưởi hoặc dầu dừa:
– Gội đầu với bồ kết: Đun 5-7 quả bồ kết nướng thơm lấy nước gội đầu, massage nhẹ nhàng và ủ tóc khoảng 30 phút trước khi xả tóc. Hạt bồ kết chứa hoạt chất saponin và flavonoid có khả năng chống oxy hóa, làm sạch da đầu, phục hồi tóc hư tổn và kích thích tóc con phát triển sau khi sinh em bé.
– Vỏ bưởi kích thích tóc mọc nhanh, chắc khỏe: Xịt tinh dầu bưởi trực tiếp lên da đầu hoặc nấu nước vỏ bưởi gội đầu như một loại dầu gội thảo dược. Tinh dầu bưởi chứa vitamin C và polyphenols có tác dụng chống oxy hóa mạnh, kích thích mọc tóc, nuôi dưỡng tóc khỏe mạnh và tăng độ bồng bềnh.
– Nha đam giảm rụng tóc, trị gàu sau sinh: Trộn gel nha đam với dầu dừa hâm nóng theo tỉ lệ 1:1, thoa lên tóc và da đầu, để khoảng 30 phút trước khi gội. Nha đam giàu vitamin A, C, E dưỡng tóc bóng mượt, kết hợp với vitamin B12 và acid folic làm giảm gãy rụng, ức chế da đầu tiết nhờn hiệu quả.
– Sử dụng dầu dừa dưỡng tóc suôn mượt cho mẹ sau sinh: Thoa dầu dừa lên tóc kết hợp massage rồi để qua đêm. Với khả năng giữ ẩm, dầu dừa sẽ mang đến cho mái tóc độ mềm mượt, ngăn rụng và hạn chế tối đa tình trạng xơ rối.
Cắt tóc ngắn, thay đổi kiểu tóc
Trên thực tế, mái tóc thẳng và dài thường mang đến cảm giác mỏng nhẹ, thiếu sức sống hơn. Do vậy, một tip mà mẹ bỉm có thể áp dụng là chuyển qua uốn xoăn lơi, xoăn sóng nhẹ nhàng, cắt tỉa layer hoặc ngắn bob ôm sát khuôn mặt. Thay đổi kiểu tóc vừa giúp mẹ bỉm trẻ trung và cá tính hơn, vừa dễ chăm sóc và bồng bềnh hơn hẳn.
Ngoài ra, mẹ bỉm có thể đổi ngôi tóc để mái tóc trông mới lạ và dày dặn hơn.
Rụng tóc sau sinh thường kéo dài 5-6 tháng hoặc lâu hơn nếu mẹ không thay đổi chế độ dinh dưỡng và chăm sóc mái tóc của mình. Nếu áp dụng các biện pháp khắc phục mà Viện thẩm mỹ quốc tế Medic Skin chia sẻ trên đây, tóc con sẽ mọc lại đều khi con tròn 1 tuổi.
